Raden Adjeng Kartini


Zij is geboren op Java aan het eind van de 19e eeuw in een traditionele samenleving onder het koloniaal bewind van Nederland. De Javaanse vrouw uit de elite wordt hoofdvrouw en woont samen met haar man en meerdere bijvrouwen. De meisjes krijgen nauwelijks onderwijs…de rijkste worden opgesloten om af te wachten tot ze in het gearrangeerde huwelijk moeten treden en de armere meisjes moeten direct werken. De Nederlandse vrouwen, die zijn meegekomen met hun man, zijn goed opgeleid, leven monogaam samen met hun man en hebben kans op een goede loopbaan.
Voor haar toekomstige man is het handig als Kartini kan converseren in het Nederlands. Na de lessen van een gouvernante, krijgt ze onderwijs op de lagere school. Daar ziet ze het verschil tussen de Javaanse en Nederlandse cultuur en heeft ze dromen over vrouwenrechten. Daarna wordt ze opgesloten in huis. Gelukkig mag ze dagelijks de vrouw van de hoogste Nederlandse ambtenaar bezoeken voor de conversatielessen en die monden uit in discussies over vrouwenrechten, loopbanen en meer.
Vervolgens schrijft Kartini brieven, aan een penvriendin, in diverse Nederlandstalige tijdschriften en aan de directeur, en zijn vrouw, van het Departement Onderwijs. Kartini ziet de vrouw echt als haar moeder en beschrijft hoe haar leven in opsluiting is, wat ze vind van polygamie en hoe wanhopig ze is dat haar zus moet trouwen met een man die al vrouwen en kinderen heeft. Zij wil zelf een loopbaan, heeft vergevorderde ideeën over het onderwijs aan meisjes en vind dat de vrouwen zelf moeten kunnen beslissen of ze trouwen of niet. Daarmee is ze een wegvoorbereidster voor zoveel andere Indonesische vrouwen en meisjes.
Ze krijgt het voor elkaar om een beurs te bemachtigen waarmee ze in Nederland kan studeren, net als een van haar broers. Maar de familie laat haar niet gaan. Ze begint daarop een schooltje aan huis, maar het mag allemaal niet baten: 4 maanden later is een huwelijk gearrangeerd. Al snel is ze zwanger. Aan haar ‘moeder’ schrijft ze over de vernedering en de schaamte. Publiekelijk blijft ze zich inzetten voor onderwijs aan meisjes in haar regio. Helaas sterft ze 4 dagen na de geboorte van haar eerst kind.
Haar nalatenschap, de brieven, worden door verschillende mensen en groepen aangehaald, maar nooit compleet zoals Kartini het heeft bedoeld. De directeur van het Departement Onderwijs publiceert de brieven maar laat haar persoonlijke ontboezemingen en aanvaringen met de familie eruit. Critici van Java vinden dan weer dat die Nederlander met de publicatie het koloniale bewind wil goedpraten, maar ‘vergeten’ dat Kartini het ook heeft over vrouwenrechten. En ook later gaat het toch vooral om haar rol als moeder en pionier van het meisjesonderwijs.
En toch is er veel veranderd door toedoen van deze vrouw: meer meisjes volgden onderwijs en schreven zich zelfs in voor een universitaire studie, Javaanse jongeren werden actief in zelfbestuur en -expressie. Anderen gingen liefdadigheidswerk doen. Ondanks dat ze maar 25 is geworden, is haar invloed tot op de dag van vandaag aanwezig!
Contact
+31 (0)6-23934932
yvonne@kroontours.nl
Stadtours
Lezingen
Familietours
Over Yvonne
Vrouwen Bieb
Algemene Voorwaarden
Privacy verklaring
Disclaimer
Cookie verklaring